Dit weekend zijn we naar de speeltuin geweest. Zittend op een bankje in de schaduw viel het mij op hoe verschillend kinderen spelen. Je hebt er die in tien minuten alle toestellen hebben gehad en als een ADHD-kip zonder kop door de speeltuin rennen. En je hebt kinderen die een hele tijd op een toestel doorbrengen om vervolgens weer naar het volgende toestel te gaan en, wanneer nodig, rustig wachten tot deze vrij komt. Die verschillen in karakters zijn al vroeg te zien.

Gretig volg ik momenteel de nieuwe lectures van Brandon Sanderson op YouTube. Deze keer ging het over plotters (rationele schrijvers) en ontdekkers (intuïtieve schrijvers). Volgens zijn lectures (en andere bronnen) zijn er twee soorten schrijvers. Je hebt de plotters, die voor het schrijven eerst het plot uitwerken, karakterdossiers aanleggen en research doen.
Dan heb je de ontdekkers, die al schrijvende het verhaal laten groeien en karakters tot leven brengen. Eigenlijk is hun eerste draftversie de uitgebreide (heel uitgebreide) samenvatting van het boek en gaan ze daarna de rest invullen (bijv. foreschadowing, dat is wanneer je kleine hints in het begin van het plot geeft naar aanloop van de climax of belangrijke ontwikkeling).

Ik ben een ontdekker. Mijn eerste versie schrijf ik op en al schrijvende ontdek ik de nieuwe wereld, de karakters en hun motivaties. Het lijkt net alsof mijn creativiteit dit nodig heeft om het verhaal te kunnen laten groeien. Daarna kan ik wel plotten, bijvoorbeeld voor een vervolg, maar de allereerste versie moet ik al schrijvende doen. Het begint met een idee, ping, en dan gaat het ratelen.
De eerste opzet ontstaat in mijn hoofd, maar een samenvatting schrijven doe ik niet, ik begin direct met het verhaal en gaande weg puzzel ik de stukjes aan elkaar. Het zijn die momenten waarbij ik weg kan mijmeren tijdens diners, uitstapjes, autoritjes enz. Ik noem het dan ook de mijmerfase, gevolgd door de actieve fase.
Ik kan tientallen pagina’s schrijven zonder dat ik weet waar het verhaal heen gaat, wat er met de karakters gebeurt of welke karakters er nog opduiken. Er komt een moment in het verhaal dat dat wel gebeurt. Een tweede vonk, ping of wat dan ook dat aangeeft, aha, dat is dus het verhaal. Na afronding ga ik terug naar het begin, herlees en schrap ik of pas ik aan wat ik moet doen om het verhaal kloppend te maken. Het is soms zo leuk om te ontdekken dat ik er intuïtief symboliek en/of een spanningsboog in heb verwerkt.
Dit is dus hoe ik schrijf. Jouw manier kan en mag een andere zijn.

Het maakt niet uit wat voor soort schrijver ik ben, als ik maar schrijf (lekker cliché). Het is wel handig om te weten hoe ik schrijf, zodat ik mijzelf kan ontwikkelen en uitdagen om uit mijn eigen comfortzone te stappen en iets nieuws te proberen.
Dat is het leuke van schrijven. Er zijn zoveel mogelijkheden om er mee bezig te zijn, perspectief, lengte van het verhaal, genre, vertelwijze enz. Het is net een grote speeltuin vol toestellen om te proberen op welke manier dan ook.

Die middag in de speeltuin was ik niet met schrijven bezig. Ik genoot van het plezier die mijn kinderen hadden, ieder met hun eigen karakter op hun eigen manier. Het is heerlijk als je mag zijn wie je bent en als je mag ontdekken wie je wilt zijn.
Ik ben benieuwd naar jouw manier van schrijven. Wat ben jij: plotter of ontdekker?