Een boek of een film is een aaneenschakeling van gebeurtenissen, hoofdstukken of scenes genaamd. Ieder hoofdstuk of scene moet het verhaal vooruit duwen totdat je uiteindelijk bij het slotstuk komt, de klapper aan het einde. Als ik schrijf hak ik mijn boek in deze kleine stukjes en ga ik, als ik ga redigeren, ze stuk voor stuk analyseren op een aantal punten.
Begin
Net als in een boek moet ook een scene een intrigerende opening hebben (zie mijn vorige blog), waarmee ik de lezer naar binnen trek. Het kan een samenvatting van een zin van de vorige scene zijn, of korte melding die direct intrigeert. Vaak wissel ik de eerste zinnen af. De ene keer begin ik met een dialoog, de andere keer weer met een mooie beschrijving van de omgeving. Door die afwisseling probeer ik het speels te houden en niet saai.
Doel
Iedere scene moet bijdragen aan het verhaal. Een onzinnige scene van een wandeling door de stad zal ik schrappen als deze niet bijdraagt aan het vooruit stuwen van het verhaal. Maar als die wandeling een ontdekking brengt die een puzzelstukje is van het complot, of meer vertelt over de personage dat belangrijk is of wordt, dan laat ik het staan, want dan draagt de scene bij aan het verhaal. Per scene bekijk ik achteraf of het een functie heeft. Zoniet, dan schrap ik de scene (kill your darlings) of pas ik hem aan.
Connectie met de lezer
Een van de belangrijkste taken die ik als schrijver heb is de lezer aan het verhaal te binden. Ik moet de lezer iets geven waardoor hij/zij zich verbonden voelt met het verhaal/hoofdpersonage. Dit kan ik doen door een emotie op te roepen die herkenbaar is, bijvoorbeeld; pesten, verlies, afwijzing, romantiek, genot. Ik bekijk per scene of dat erin zit. Niet alle scenes hebben deze taak, maar ik probeer wel zoveel mogelijk die binding erin te verwerken, want daarmee houd ik de lezer vast en creëer ik de bekende pageturner.
Zintuigen
Constant waarnemen we prikkels om ons heen. De personages in het boek moeten niet anders doen. Per scene bekijk ik of ik voldoe aan alle zintuigen: zien, horen, ruiken, proeven, voelen. Ik wil dat het een natuurlijke beschrijving wordt, geen verplichte zinnetjes om maar zintuigen toe te voegen. Het kan heel subtiel of juist groots, de afwisseling maakt het interessant. Welk dagdeel vindt deze scene plaats? In welk seizoen? Wat is de sfeer?
Personages
Door steeds maar weer informatie toe te voegen, ontstaat een duidelijk beeld van het personage. Laagje voor laagje bouw ik aan de persoonlijkheid. Ik bekijk per scene of er een bijdrage is aan de ontwikkeling van het personage, laat het genoeg zien, openbaart het een karaktereigenschap van de hoofdpersoon die nog niet bekend was? Zo worden mijn personages ronder en gaan ze leven op papier.
Einde
Het liefste wil ik iedere scene afsluiten met een cliffhanger, net als ze doen in soapseries, je moet gewoon de volgende aflevering kijken, of in dit geval, het volgende hoofdstuk lezen. Niet alle scenes lenen zich hiervoor, maar toch bekijk ik per scene of het niet mogelijk is om eerder te stoppen, waardoor die cliffhanger ontstaat, of maak ik de scene net iets langer, waardoor de spannende situatie al in dit hoofdstuk begint.
Ik volg de curve voor de scenes. Ik begin rustig, bouw op naar een climax en breek dan af. Het laatste deel van de curve is het begin van het volgende hoofdstuk. Door per scene te kijken, wordt het redigeren geen enorme klus waar ik tegenop ziet, maar een consistente analyse van de verschillende scenes totdat het een geheel is die staat als een huis.
Iedereen schrijft op zijn of haar manier, er is geen goed of fout. Bovenstaande is mijn manier, maar dat hoeft niet praktische te zijn voor een ander. Door inzicht te geven in mijn schrijfproces hoop ik dat je gaat nadenken over hoe jij schrijft. Misschien wil je bovenstaande eens proberen, misschien gruwel je al bij de gedachte. Zolang het mooie verhalen oplevert, maakt het helemaal niet uit hoe je te werk gaat.