*bevat Outlander spoilers*

Ik heb een lijstje met gevoelens die ik in een roman wil verwerken als thema. Dit klinkt misschien raar, maar als je gaat kijken naar de plot in boeken, dan is het niet zozeer alleen het verhaal of thema dat je pakt, maar ook het gevoel dat de schrijver weet op te roepen dat zo herkenbaar is dat wat eerst binnenin je smeulde direct doet oplaaien.

Neem bijvoorbeeld Outlander. Het verhaal gaat over een vrouw die kan tijdreizen, een leven hier (1946) heeft waar het boek begint, naar het verleden reist en haar grote liefde ontdekt in een voor haar vreemde tijd. Ik heb het boek gelezen en de serie bekeken. Ik ben echt fan en helemaal verknocht aan het verhaal. En ik niet alleen. Mijn beste vriendin ook. Ik ben gaan nadenken waarom dit verhaal me zo pakt. Buiten de mooie beschrijvingen, de sfeervolle scenes, geweldige acteurs (mmm) en een goed verhaal is er nog iets wat me raakt. Een gevoel.

Iedereen kent het gevoel van heimwee. Terugkijkend op je leven (oke, dat klinkt best oud), zijn mijn tienerjaren de meest onstuimige geweest op het romantische vlak. Soms zou ik willen dat ik even terug kon gaan, een dag of twee, en nogmaals die momenten kon beleven die ik diep van binnen nog steeds koester. Het melancholieke gevoel van oude liefdes, romantiek en verdriet zijn dan bijna weer voelbaar (vooral als je een dagboekfragment terugleest). En laat dat nu ook het gevoel zijn dat me het meeste raakt in Outlander.

Als Claire terugkeert naar deze tijd en er vervolgens twintig jaar over doet om weer terug te gaan naar haar grote liefde, dan voel ik gewoon die pijn. Moet je je voorstellen dat je gevangen zit in deze tijd, dag in dag uit, maar dat de man van je dromen, de vader van je kind, in een andere tijd leeft, een tijd die al lang vervlogen is en die langzaam vervaagt naar een herinnering, een melancholiek gevoel van wat ooit was.
Tjonge, die komt binnen.
Is dat niet hetzelfde gevoel als een vakantieliefde op vier vlieguren afstand, of die ene jongen die je om onbekende reden nooit meer hebt gezien of gehoord? Het verlangen een overleden dierbare nog een keer in je armen te kunnen sluiten of de liefdevolle herinneringen aan toen je nog samen was? Die gevoelens?

Dat gevoel van heimwee, het onbereikbare, is eigenlijk het thema van deze serie. Het wordt versterkt door haar een ‘outlander’ of buitenstaander te maken. Ze hoort er niet bij en wanneer ze dat eindelijk wel doet, gaat ze terug naar de andere tijd en dan wordt dat gevoel weer opgeroepen.
In het begin van het verhaal verlangt ze terug naar haar eigen tijd, naar haar man en wil ze er alles aan doen om terug te keren. Maar dan komt er een omslagpunt, de huwelijksnacht, waardoor het verlangen om terug te gaan minder wordt. Later komt daar dus het verlangen naar de tijd met Jamie voor in de plaats. Dus Claire is bijna continue aan het verlangen naar het onbereikbare.

Dat is wat Outlander zo mooi maakt. Dat gevoel. Iedereen kan zich erin herkennen, de tiener met de vakantieliefde, de moeder met mijmeringen aan haar eerste vriendje en die misschien zelfs net als Claire gevangen zit in een liefdeloos huwelijk, de oma en haar overleden man. Het gevoel van heimwee en weer terug willen of er niet meer bij voelen horen. Ik wil niet beweren dat iedere bestseller dit doet, maar het oproepen van dit soort emotie’s is volgens mij wel nodig om een boek te schrijven die pakt, die een gevoel achterlaat en die nog jaren blijft hangen. Als je dan ook nog verschillende generaties kunt boeien en je boek dus leesbaar is voor een groot publiek, dan heb je een meesterstuk geschreven. Een bestseller.

Daarom heb ik dus een lijstje met gevoelens als thema gemaakt. Een boek draait niet alleen om mooie zinnen, een goed verhaal en ronde personages. Een boek is als een spiegel van de ziel, een diepgaand gevoel vastgezet in woorden, die al lezend gaan bruisen tot ze het vuurtje dat eerst binnenin smeulde doet oplaaien en je met rode wangen nagelbijtend aan het boek gekluisterd laat zitten tot het helemaal gelezen is. Zo’n boek wil ik schrijven. Welk diepgaand gevoel roept jouw favoriete boek bij je op?